Kiëv

Kiëv, gelegen in het hart van Oekraïne, is een al meer dan 1500 jaar oude stad. Volgens een legende werd de stad gesticht in 482 door de drie broers Kiej, Sjsjek en Goriv en hun zuster Lebed en werd genoemd naar de oudste van hen. Gezamenlijk zijn zij afgebeeld op een standbeeld aan de oevers van de Dnepr, staande in een bootje en uitkijkend over de rivier.

In de directe omgeving van de stad zijn resten van nog veel oudere bewoning gevonden. Op de vestingplaats van de stad hebben zeker de laatste 20.000 jaar mensen gewoond. Het was dan ook een gunstige plaats, op een heuvel aan de rivier de Dnjepr, aan een belangrijke handelsroute tussen het noorden van Rusland en de Zwarte Zee en goed te verdedigen.

Het centrum

De stad heeft een mooi sfeervol centrum, dat helaas gedurende de oorlog voor 60 procent vernield werd. De Sovjets hebben het opgeblazen, vóórdat de oprukkende Duitse troepen het innamen. Na de oorlog werd de herbouw in hoog tempo maar slecht uitgevoerd.De stad Kiëv wordt door de Dnjepr in tweeën gedeeld. Op de zuidelijke oevers van de Dnjepr, waar vroeger moerassen lagen, zijn nieuwe woonwijken verrezen. Zo'n buitenwijk wordt in hun eigen taal op beeldende wijze 'massief genoemd. Dat zijn zelfstandige, zelfvoorzienende complexen compleet met eigen kliniek, winkels, bioscoop, markt, etc. Ook heeft het een eigen lagere en middelbare school. De oude stad ligt op de noordelijke oever. In het oude centrum bevinden zich de meeste kantoren en de mensen die daar werken, reizen dagelijks tussen hun kantoor en de buitenwijken, waar zij wonen.

de Kliresjtsjatik

Zoals ook elders in de voormalige Sovjet Unie, is het stadsplan ruim opgezet, met enkele brede boulevards, die de stad doorsnijden. Zo is de hoofdstraat van Kiev, de Kliresjtsjatik, een brede boulevard, die in de Sovjet periode ongetwijfeld dienst gedaan heeft als paradeplaats op hoogtijdagen. Van daaruit loopt er over kilometers de brede en kaarsrechte Peremogi Prospekt, via de naald op het Onafhankelijkheidsplein, naar het Noorden en zo zijn er nog een paar. Aan het uiteinde van de Khresjtsjatik staat de 'Besjarabsky markt', waar groenten, fruit, vlees, zuivel en bloemen verkocht worden. Verder is Kiev nogal heuvelachtig en van het hoogste punt loopt een kronkelige klinkerweg, de Andriivskiy Uzviz, naar'Kiev Laag' of Podol. Die weg is een toeristische trekpleister. De Kresjtsjatik begint in het noordoosten met het plosjtsjad Lenins­kogo Komsomola, ooit Stalinplein geheten. Aan het plein ligt het Leninmuseum, waar tegenwoordig alleen tijdelijke tentoonstellingen van allerlei, maar in ieder geval niet·leninistische, aard georganiseerd worden. In de verte is een soort grote metalen regenboog te zien:

De Vredesboog

Dit is onderdeel van weer zo'n typische sovjetsculptuur die in 1982 werd neergezet om de hereniging van Oekraïné en Rusland te gedenken. Halverwege de Kresjtsjatik ligt Nezalezjnosti, het plein der onaf­hankelijkheid. Op dit voormalige plein der Oktoberrevolutie stond lange tijd een standbeeld van Lenin, maar dat is net als de oude bena­ming verdwenen. Boven de trappen ligt het stalinistische hotel Moskwa. Aan de overkant zijn fonteinen en bankjes. Hier worden verhitte discussies gevoerd over de toekomst van Oekraïne, maar er zitten ook dommelende oma's, babbelende moeders en ijsetende kinderen. Er zijn hier verschillende boekenstalletjes waar vooral kaarten en boeken over Kiëv en Oekraïne verkocht worden. Ook is er ruime keuze in speldjes met de Oekraïense vlag. De voertaal is Oekraïens. Iets verder is de passage, met een hoge concentratie cafés en restaurants, de meeste vrij prijzig. De Kresjtsjatik eindigt bij het Bessarabskaja plosjtsjad, met de overdekte kolchozmarkt, de Bessarabski rynok. Het gebouw stamt uit 1910. Het standbeeld van Lenin wat hier tegenover staat is nog niet van zijn sokkel gehaald.

Lenin

Het is mogelijk om een boottocht op de Dnjepr te maken om de oevers vanaf het water te bekijken. Tussen het groen schitteren de vergulde koepels en torens van kerken en kloosters. De noordelijke oevers zijn beschermd en worden nauwelijks door nieuwbouw ontsierd. De boten varen zolang de Dnjepr niet bevroren is, dat wij zeggen van ongeveer april tot en met oktober. De tocht duurt een uur. In de rivier liggen enkele eilandjes die per voetbrug te bereiken zijn. Je kunt ook de metro nemen tot Gidropark of een bootje vanaf het rivierstation aan Potsjtova plosjtsja naar Gidropark, Spartak, Dolbietsjka of Roesanovskie sady. Veel stedelingen trekken 's zomers naar deze eilandjes. Op de strandjes zijn houten bedden te huur om op te zonnebaden. Ook wordt er in de Dnjepr gezwommen.

De Dnjepr

Vlakbij de kade waar de rondvaartboten vertrekken start de foenikoelar, een kabeltreintje. Deze gaat naar de hoogste heuvel van Kiëv, Vladimirskaja gorka. Op en rond deze heuvel ligt het oudste deel van Kiëv. Op de top staat een groot standbeeld uit 1853 van Vladimir, die in de 10e eeuw van Kiëv één van de belangrijkste steden van Europa maakte. De oude stad bestond oorspronkelijk uit de stad van Vladimir en de stad van Jaroslav. Hier is een aantal van de belangrijkste monumenten te vinden. Centrale straat is de voel. Volodimirska. Op nummer 35, op de hoek met Jaroslavov val zijn de restanten van de Zolotye vorota, de Gouden Poort. In de tijd van Jaroslav de Wijze was hier de hoofdpoort in de Jaroslavka, de stadswal. Van de stadswal zijn nog enkele restjes over, o.a. in de tuin van het televisiecentrum aan de voel, Malopidvalna. Ook van de Gouden Poort is weinig over. Deze poort uit 1037 was wereldberoemd omdat hij volledig met goud bedekt is geweest. Bij de ruïne is een museum dat laat zien hoe de poort er ooit uitzag. Op nummer 50 ligt het opera- en ballettheater, genoemd naar Sjevtsjenko. Het was in 1901 gereed. Op nummer 60 ligt het hoofdgebouw van de universiteit, tussen 1837 en 1841 gebouwd.

Om je snel te verplaatsen is de metro een uitstekend vervoermiddel.

In Kiev vind je het nodige groen, zodat liet wellicht de 'groenste' stad is van de voormalige Sovjet Unie. Vrijwel alle straten zijn omzoomd met bomen, in het centruin vooral kastanjebomen, die in mei prachtige witte bloesem tonen. Zij vormen het symbool van de stad en liet kastanjeblad is dan ook terug te vinden in het wapen van Kiev. In de herfst moet je echter oppassen, wanneer je op het trottoir loopt, want dan loop je grote kans een vette kastanje op je hoofd te krijgen.

Het klimaat is aangenaam. De winters zijn zachter dan in Rusland, de zomer duurt van mei tot en met september en heeft een heerlijke, 'gouden' nazomer. In de winter is er in Kiev weinig groen te ontdekken, wan groenblijvende bomen en struiken, zoals men in Nederland kent, moet je er met een zaklantaarntje zoeken. Wellicht dat daar de winters toch te streng voor zijn, hoewel naaldbomen daar toch bestand tegen zouden moeten zijn. Het gras in de gazons sterft af in de winter en wordt elk voorjaar opnieuw ingezaaid.

Geschiedenis

Kiëv, genoemd naar de Slavische prins Kii is de wieg van de Russische cultuur, hoofdstad van het oude Russische rijk, 'Moeder aller steden'. Hier liet Vladimir de Heilige in 988 het volk in de Dnjepr dopen. Zijn opvolger Jaroslav de Wijze (1019 tot 1054) stichtte in Kiëv verschillende kerken en kloosters, waarvan er twee bewaard zijn gebleven. De invloeden van de Byzantijnse cultuur zijn duidelijk aanwezig.

Kiëv werd verschillende malen bijna volledig verwoest, onder andere door de Tataren in 1240 en nog eens in 1482, maar ook door verschillende vorsten in hun machtsstrijd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de stad tussen 1941 en 1943 bezet werd, werden duizenden gebouwen verwoest. Zeker 200.000 mensen vonden de dood. Het centrum werd na de oorlog bijna volledig gerestaureerd. Tegenwoordig wonen er ongeveer drie miljoen mensen in Kiëv, waarmee het de derde stad van het GOS is. Ondanks de verschillende verwoestingen zijn er veel prachtige oude gebouwen bewaard gebleven.

Beroemde kerken

Evenals elders in de voormalige Sovjet Unie vormen de kerkcomplexen de grootste toeristische trekpleisters. In Kiev is het meest bekende kerkcomplex dat van Petjerska Lavra, gelegen in de elitaire wijk met dezelfde naam in het zuidelijk deel van de stad. Het wordt een holenklooster genoemd, omdat er een groot stelsel van ondergrondse gangen ligt, dat open staat voor het publiek.

Petjerska Lavra
(het Holenklooster)

Het holenklooster is het oudste klooster van Kiëv. In 1926 werd het een museum, maar in 1988 werd het klooster weer aan de kerk geschonken. Nu lopen hier weer monniken rond en worden er missen gehouden. De eerste monniken leefden als kluizenaars in grotten in de oevers van de Dnjepr. De nabijheid van het hof trok echter ook ambitieuze monniken aan die zich met de kunst en wetenschap bezig­hielden. Deze monniken trokken rijkdom aan, waardoor er vanaf 1050 bovengronds werd gebouwd.

Méér noordelijk ligt de Sint Sofia-kathedraal met de zeven gouden koepels. Die is nu niet als kerk, maar als museum in gebruik. Hij staat aan het Soviivskij majdan (plein), waarop een standbeeld van Bogdan Chmelnitsky te paard.

Standbeeld van Bogdan Chmelnitsky te paard
In de winter, lijkt hij elke dag een ander kleed aan te hebben, al naar gelang er zon, sneeuw of rijp is. Deze man had de twijfelachtige eer in 1654 de éénwording van Oekraïne en Rusland tot stand te brengen.

Aan de boulevard Sjevtsjenko ligt de Vladimirkathedraal, Vladimirski sobor. De kathedraal werd tussen 1862 en 1886 gebouwd volgens Byzantijnse stijl. Lange tijd was de Vladimirkathedraal een van de weinige nog in functie zijnde kerken. Het is aan te raden hier een dienst bij te wonen en rustig de muurschilderingen te bestuderen. Ze zijn van de hand van Viktor Vasnetsov · hij schilderde o.a. de Maria met kind ·, Michaïl Nesterov en Pimonenko. Ook de symbolist Michaïl Vroebel maakte ontwerpen. Men vond echter dat hij zich te weinig aan de regels van de kerkelijke kunst hield en keurde zijn ontwerp af. Ze zijn nu te zien in het museum van Russische kunst. De muurschilderingen zijn het bestuderen waard.

Terug naar de Introductiepagina Oekraine