Deel 3: Nepal

Nyalam - Kathmandu (voorafgaand verslag: Tibet)

We reden vanuit Tibet Nepal binnen via de grenspost Zhangmu en passeerden negen kilometer door niemandsland naar de Friendship-brug. Met de bagage liepen we de brug over en bereikten we de Nepalese grenspost Kodari. De grensformaliteiten waren vrij vlot afgehandeld, zodat we vrij spoedig in de bus zaten naar Kathmandu.

De rit van Kodari naar Kathmandu duurde vier - vijf uur, waarbij we genoten van de groene Nepalese bergen. Geleidelijk aan bereikten we de Kathmandu-vallei en onze buschauffeur manoevreerde zich knap door het hectische verkeer naar het Harati-hotel, onze verblijfplaats, waar we een dag eerder aankwamen dan verwacht.

Dag 20-21 Kathmandu
De naam Kathmandu is afgeleid van Kathamandap en betekend huis van hout. Het gelijknamige gebouw staat op het Durbar Plein. De meeste bezienswaardigheden zijn op dat plein te zien, in het oude gedeelte van de stad. Met zijn 700.000 inwoners is Kathmandu de grootste stad van het land. Kathmandu ligt op circa 1300 meter hoogte aan de heilige Bagmati rivier. De vallei wordt omringd door groene heuvels die tot een hoogte van 2400 meter reiken.

De Newars zijn de oudste bewoners van de vallei van Kathmandu. Een bekend vorstengeslacht uit de geschiedenis van Nepal is de Malla-dynastie. Koning Yaksha Malla (1428-1482) was bijvoorbeeld een bekwaam bestuurder die kunsten, wetenschappen en literatuur stimuleerde. Na zijn dood werd het rijk verdeeld onder zijn drie zonen, waardoor Kathmandu, Patan en Bhaktapur zelfstandige vorstendommen werden. Hun tijd was een gouden eeuw op het gebied van bouw- en beeldhouwkunst. Later versplinterden deze koninkrijkjes. In 1770 kwamen ze weer onder één bestuur onder koning Prithvi Narayan Shah. Hij was afkomstig uit een adellijk geslacht uit Rajasthan (India). Het huidige Nepalese koningshuis stamt van hem af.

Maju Deval ofwel Shiva Mandir
Vanaf het platform van deze tempel heb je een grandioos uitzicht over het Durbarplein. Je maakt er ook gemakkelijk contact met Nepalezen. Het witte (groen uitgeslagen) torenvormige tempeltje ervóór is gewijd aan Kamdeva, de god van liefde en lust.

Uitzicht vanaf Maju Deval:

Het Durbar Square is het kloppende hart van het traditionele Kathmandu. Op het plein werden vroeger de hindoeïstische koningen gekroond en ze regeerden tevens vanaf deze plaats. In de 18e eeuw gaven koningen opdracht om tempels en pagodes in Indiase stijl te bouwen om aan de buitenwereld hun rijkdom te tonen. Het koningshuis in Nepal heeft een hindoeïstische achtergrond, vandaar dat op de Durbar Pleinen (ook van Pátan en Bhaktapur) de tempels vrijwel alleen hindoeïstisch zijn.

Kumari

We hebben er ook de Levende Godin gezien, de Kumari, een jong meisje dat in de tempel aanwezig is tot ze ongesteld wordt. Dan is de periode van godin voorbij en wordt er een nieuwe godin aangewezen. We stonden met nog een aantal toeristen in de binnenplaats van de Kumari Ghar. Een oudere man wenkte haar en toen kwam ze te voorschijn, ze stond voor het open houten raam. Een aardig meisje, jong, vriendelijk, gekleed in rode kleren. Ze was helemaal niet uit de hoogte of zo. Ze stond er echt even om te laten zien: dit ben ik nou. Ze nam er ongeveer een halve minuut (het kan ook een minuut geweest zijn) de tijd voor, daarna ging ze weer terug in de kamer. Ik vond het een aparte ervaring.

Levende traditie van kindgodin in Nepal, Kumari Devi

De levende Godin heeft de naam Kumari. Dit betekent "puur", en "maagdelijk". De Kumari is de enige levende godin op aarde. Ze is een meisje dat vaak al uitverkoren is op drie/vier jarige leeftijd. Het sterrenbeeld van het meisje moet complementair zijn met die van de Koning. De Kumari wordt bijgestaan door bedienden en zij wordt van haar familieleden gescheiden. Als zij bij de eerste menstruatie bloedt of als zij valt en bloedt, is zij Kumari af en moet er een andere Kumari gekozen worden.

Kumari Ghar	Binnenplaats van de Kumari Ghar
Houtsnijwerk in Kumari Ghar	Houtsnijwerk in Kumari Ghar

De Kumari Devi woont in afzondering in het besloten schitterend 18e eeuwse bewerkte houten gebouw Kumari Ghar, dat zich rechts van de Durbar Square in Kathmandu bevindt. Hier voert zij de dagelijkse rituelen uit en wordt geheel verzorgd, dat betaald wordt door de regering. Iedere dag schilderen bedienden zwarte lijnen boven haar ogen een een derde oog op haar voorhoofd.

De maagd Kumari wordt vereerd als een incarnatie van Parvati, de echtgenote van Shiva en is een symbool van zuiverheid en kracht. Het meisje dat deze rol krijgt aangemeten is niet als een godin geboren, en ze blijft dat ook niet voor haar hele leven. Ze wordt op ongeveer vijfjarige leeftijd gekozen uit de Newar-kaste van goud- en zilversmeden. Zij dient volgens de selectiecriteria over 32 eigenschappen te beschikken, zoals zwart haar, , donkere ogen, een sonore stem en lange slanke armen. Een belangrijke voorwaarde is dat zij nooit gewond is geraakt en dat haar bloed nooit heeft gevloeid. Na deze selectie blijven er nog een tiental kandidaten over. Zij worden opgesloten in een donkere kamer waar gruwelijke maskers en vers geslachte buffelkoppen te zien zijn. Er worden dan angstaanjagende geluiden gemaakt vanaf de buitenkant, en het meisje dat het minste vrees toont wordt verkozen. Verder moet haar horoscoop overeenstemmen met die van de Koning. Gedurende het daarop volgende Dassein festival dringt de goddelijke geest in haar lichaam binnen. Gelijk met de eerste menstruatie (of voor die tijd als ze een verwonding oploopt) wordt de Kumari weer menselijk en moet er weer een nieuwe godin gekozen worden.
Met het festival van de god Indra, dat in september wordt gevierd en het einde van de moesson markeert, wordt de Kumari gedurende drie dagen in een wagen door Kathmandu gereden. Bij deze gelegenheid zegent zij de koning van Nepal door een rode `tika' op zijn voorhoofd te plaatsen, als dank krijgt zij dan een gouden munt.

In totaal leven er elf Kumari's in de Kathmandu-vallei, o.a. in Patan en Bhaktapur. Geen van hen geniet het aanzien van de Kumari van Kathmandu, die ook wel de koninklijke Kumari heet.

(Lees hier voor meer informatie)

Tempels bij de ingang van het paleis; links staat de Jagnath Mandir, rechts het beeld van de zwarte Bhairav, zie ook hieronder:

De zwarte Bhairav, dit is Shiva in de gedaante van 'heer van de vernietiging'. Hij draagt een kroon met schedels en zijn oren zijn versierd met slangen. Hij staat op het lichaam van zijn schoonvader Daksha. Het verhaal gaat dat Daksha hem zo ernstig beledigde dat Sati, de dochter van Daksha en vrouw van Shiva, uit schaamte voor het gedrag van hun vader zelfmoord pleegden. Sati werd de naam voor de zelfdoding van weduwen die zich levend op de brandstapel van hun overleden echtgenoot storten.
In de tijd van de Malla-vorsten werden verdachte misdadigers voor dit reliëf gebracht om hen tot een bekentenis te dwingen. Volgens de legende zou ieder ter plekke doodbloeden die voor het aangezicht van de god een leugen vertelde.

De Jagnath Mandir is een tempel in pagodestijl en staat bekend vanwege de houtgesneden erotische afbeeldingen. De Newari-kunstenaars waren naar alle waarschijnlijkheid aanhangers van het tantrisch Boeddhisme, dat de seksuele vereniging van man en vrouw (yab-yum) ziet als een stap op weg naar de bevrijding van de ziel.

Rechts zie je hier de bewaakte ingang naar het koninklijk paleis. Op de pilaar staat het beeld van koning, Matrap Malla (1641-1674); hij zit daar met gevouwen handen onder een parasol in de vorm van een cobra, omringd door vier zonen.

Een romance voor de ingang van het paleis...

Swayambunath is een stoepa die gelegen is op een heuvel, 2 km ten westen van het stadscentrum van Kathmandu. Swayambunath is van zeer ver zichtbaar. Het is één van de meest bezochte bezienswaardigheden in de Kathmandu-vallei. Vanaf de top heb je een mooi zicht op de hoofdstad. De toegang tot de stoepa bereik je via een stenen trap met 365 treden. Een beschilderde toegangspoort markeert het begin van de trap. De trap leidt via een beboste helling naar de top van de heuvel. Op de stoepa staan, net als in Bodhnath, in de vier windrichtingen de ogen van Boeddha geschilderd. De koepel wordt omsloten door een balustrade met 211 gebedsmolens, met op elk daarvan de heilige mantra 'Om mani padme hum'.

Goden

Galerij van goden, in en om Kathmandu aangetroffen.

Het Boeddhisme van Nepal heeft zich vermengd met het Hindoeïsme, voornamelijk Shiva-isme, de leer rond de Hindoe-god Shiva. Het Hindoeïsme kent een menigte aan goden en godinnen, die overigens allemaal afschaduwingen zijn van de Ene ongenoemde. Iedere god of godin heeft in principe een eigen tempel en een eigen jaarlijkse feestdag. Het Hindoeïsme gaat er van uit dat, zodra een beeld van een god of godin op de juiste manier is ingezegend, en op de juiste manier in ere wordt gehouden, dit beeld 'geanimeerd' is, de essentie van de god of godin bevat. Dit in tegenstelling tot het oorspronkelijk Boeddhisme, dat een beeld slechts als een hulpmiddel ziet om de geest, en de religieuze handelingen enigszins te richten, en ook om de kwaliteiten van Boeddha of bodhisattva voor ogen te houden.

Bhaktapur

Bhaktapur is de meeste middeleeuwse van de drie koningssteden en is gelegen in het oostelijk gedeelte van de vallei.

Durbarplein van Bhaktapur

Hindoe tempel	Bij de Hindoe tempel vond een rituele slachting plaats.

Pashupatinath

Bij het hindoeïstische tempelcomplex Pashupatinath vinden dagelijks crematies plaats op de ghats (stenen plafforms) aan de heilige rivier de Bagmati. De tempel van Pashupatinath is gewijd aan Shiva en is alleen door Hindoes te bezoeken. Verder staan er op het complex allerlei kleine tempeltjes met daarin het lingam symbool.

Bodnath

Aan de rand van Kathmandu vind je Bodnath, de grootste stupa van Nepal. Rond de stupa zie je Tibetanen hun pelgrimsronde lopen, ook zijn hier Tibetaanse winkels. Bodhnath is de woonplaats van veel Tibetaanse vluchtelingen.

Onder het wakend oog van de Boeddha hadden we hier ons afscheid van Nepal.

Proost, op de volgende vakantie!

En op de terugweg zagen we dan toch nog de Mount Everest!

De andere pagina's:
China
Tibet