Stefan Paas en Gert van den Brink over geloof en maatschappij

Stefan Paas (Prof. dr. S. Paas) en Gert van den Brink (dr. G.A. van den Brink) zijn beiden invloedrijke Nederlandse theologen en komen beide voort uit de Christelijke orthodoxe traditie. Hun theologische opvattingen en benaderingen verschillen echter aanzienlijk, met name in de manier waarop zij omgaan met kernvragen over de orthodoxie, de interpretatie van de Bijbel en de relevantie van het christendom in de moderne wereld.

Stefan Paas (links) en Gert van den Brink (rechts)

Hieronder een vergelijking van hun perspectieven:

1. Theologische positie:
• Stefan Paas:
Paas staat bekend om zijn missiegericht denken en focus op de praktische relevantie van het christendom in een geseculariseerde samenleving. Hoewel hij orthodoxe wortels heeft, legt hij de nadruk op hoe christenen zich kunnen verhouden tot een pluralistische samenleving. Hij pleit voor een leven waarin nederigheid, dienstbaarheid en geweldloosheid centraal staan. Zijn benadering is meer gericht op praktijk dan op dogmatiek, en hij benadrukt inclusiviteit en dialoog.
• Gert van den Brink:
Van den Brink staat stevig in de klassieke orthodox-christelijke traditie. Hij verdedigt traditionele leerstellingen zoals de historische schepping (in bijvoorbeeld En de aarde bracht voort) en het gezag van de Schrift. Zijn werk kenmerkt zich door een meer apologetische toon, waarin hij het klassieke christelijke geloof verdedigt tegen moderne en vrijzinnige interpretaties.

2. Perspectief op Jezus Christus
• Stefan Paas:
Voor Paas is Jezus Christus niet alleen de verlosser, maar ook het ultieme voorbeeld van vrede en geweldloosheid. Hij benadrukt de rol van Jezus als vredestichter en roept christenen op om diens voorbeeld te volgen in een seculiere wereld. Hoewel hij de unieke rol van Jezus erkent, is zijn toon minder apologetisch en meer gericht op een praktische navolging van Christus.
• Gert van den Brink:
Van den Brink benadrukt Jezus Christus primair als de enige verlosser en de geïncarneerde Zoon van God. Zijn focus ligt sterk op de dogmatische en unieke claims van het christendom. Hij is minder geneigd om praktische of contextuele kwesties zoals secularisatie voorop te stellen in zijn theologische werk.

3. Relatie met wetenschap en moderniteit
• Stefan Paas:
Paas staat open voor een kritische dialoog met de moderne wetenschap en cultuur. Hij probeert het christendom relevant te maken in een seculiere wereld en ziet het als een missie om christenen aan te moedigen in die context authentiek en geweldloos te leven. Zijn benadering is minder defensief ten opzichte van moderniteit.
• Gert van den Brink:
Van den Brink kiest vaak een apologetische houding in relatie tot wetenschap. In zijn werk En de aarde bracht voort verdedigt hij een vorm van theïstische evolutie, waarbij hij de klassieke leer van de schepping probeert te harmoniseren met de moderne evolutietheorie. Dit maakt hem orthodox, maar niet afwijzend ten opzichte van wetenschappelijke ontdekkingen.

4. De kerk en samenleving
• Stefan Paas:
Paas is sterk gericht op de rol van de kerk in een postchristelijke samenleving. Hij benadrukt dat christenen zich moeten positioneren als dienaars en vredestichters in een pluralistische context. Hij stelt dat het christendom moet afzien van machtsposities en zich moet richten op dienstbaarheid.
• Gert van den Brink:
Van den Brink richt zich minder op de maatschappelijke rol van de kerk en meer op het verdedigen van de orthodoxe geloofsinhoud. Hij concentreert zich op interne theologische kwesties en apologetiek, in plaats van op hoe christenen zich in een seculiere samenleving moeten gedragen.

5. Perspectief op verzoening en vrede
• Stefan Paas:
Verzoening is bij Paas niet alleen een theologische kernwaarde, maar ook een ethisch en praktisch ideaal. Hij ziet het christendom als een kracht voor vrede in de wereld, met vergeving en geweldloosheid als centrale thema’s. Zijn benadering is hierdoor breder en toegankelijker voor een divers publiek.
• Gert van den Brink:
Van den Brink benadert verzoening meer vanuit een klassieke dogmatische visie: de verzoening door het kruis van Christus is de kern van de christelijke boodschap. Zijn focus ligt op de theologische betekenis van verzoening als een daad van God, meer dan op de maatschappelijke of ethische uitwerking ervan.

Conclusie

Het verschil tussen Stefan Paas en Gert van den Brink ligt vooral in hun focus en benadering:
• Paas richt zich op de praktische en missionaire relevantie van het christendom in een seculiere wereld, met nadruk op vrede, dienstbaarheid en verzoening. Hij zoekt aansluiting bij de moderne samenleving en pleit voor een nederige en inclusieve christelijke houding.
• Van den Brink staat meer in de traditionele orthodoxe traditie, met een apologetische insteek en een focus op het verdedigen van de dogmatische kern van het christendom, zoals Jezus als de enige verlosser en de betrouwbaarheid van de Schrift.

Hun verschillen maken hen complementair: waar Van den Brink ruimte zoekt voor het geloof binnen de gereformeerde gezindte en bijdraagt aan de bevrijding van benauwende vormen daarvan, geeft Paas toekomstgericht richting aan hoe christenen op basis van hun geloof kunnen bijdragen aan vrede en gerechtigheid in een geseculariseerde samenleving.