Zoektocht
Onder het motto 'Leer Uzelf kennen', naar het oude Chinese levensopdracht 'Tao Tse', 'Ken uzelf', zijn op deze site een aantal wetenswaardigheden te vinden die te maken hebben met psychologie en spiritualiteit. Een tijd lang heb ik over deze onderwerpen gelezen en wat ik gelezen had wilde ik op een of andere manier 'vasthouden’. Dit deed ik door de kern van wat me aansprak op te schrijven. Het opschrijven was een manier om de inhoud ervan voor mezelf te verhelderen. Het resultaat van dit werk kwam op mijn PC te staan maar er gebeurde verder niets mee. Op een gegeven moment ontstond het idee om dit allemaal op het World Wide Web te zetten, wie weet vindt iemand het interessant of heeft iemand er iets aan. Wellicht is het een manier om dit alles geleidelijk aan ook weer los te laten...  (Kreta, mei 2006)
'Ken uzelf' Geboren en getogen in de sfeer van de Gereformeerde orthodoxie ging
ik op pad. Op mijn zoektocht ontdekte ik spirituele bewegingen en
de mystiek. Mystici streven naar een éénheidservaring,
naar de diepere kern die één is en waarin men absolute
stilte ervaart. In de Gayan van Inayat Khan las ik een treffend gedicht: Ik zocht maar ik
kon U niet vinden. Westerse Soefi's zeggen in navolging van de Indiase mysticus Hazrat Inayat Khan dat die eenheid is te vinden in alle religies. Daarom spreken zij van de Eenheid van religieuze idealen. Het gaat er om één te zijn met onze essentie. En wanneer we daarmee verbonden zijn (religie komt van religare (opnieuw (ver)binden), dan kan het gebeuren dat je een mystieke ervaring krijgt. Een mystieke ervaring kun je vergelijken met een flow. Dan blaast de musicus niet op zijn trompet maar er wordt door hem heen op de trompet geblazen; dan maakt de voetballer geen doelpunt, maar er wordt door hem (ondanks hem) een doelpunt gemaakt. Dan zingt de zanger niet het lied, maar er wordt door hem heen gezongen. Ik ben dan geen opa, maar door mij heen doet opa zich voor. Zo, op die manier, zijn we één met wat we zijn. Dat te beleven is religie, ofwel levenskunst, ofwel bewust leven. Het was de Hongaarse psycholoog Mihály Csíkszentmihályi
die daar onderzoek naar deed, en hij schreef daarover zijn boek Flow
in 1975; het werd een internationale bestseller. Hij merkte in zijn
onderzoek dat mensen het gelukkigst zijn als ze in een staat verkeren
waarin ze helemaal opgaan in de activiteit waarmee ze bezig zijn.
De mensen die hij interviewde, gebruikten bijna zonder uitzondering
metaforen die te maken hadden met ‘stromend water’. Go with the flow.
Ze hadden in hun gelukkigste momenten het gevoel alsof ze opgingen
in een waterstroom – of het nou schilderen, dansen of hardlopen was. Onze weg is nooit een pad terug, maar gaat altijd verder. Tot we ontdekken dat alle wegen bij hetzelfde doel uitkomen. Hoe dat zit verklaren de gedichten aan het eind van deze pagina. Elke dag, elk moment komen we voor keuzen te staan. Ons denken en onze intuïtie wijzen ons de weg. Maar het is niet altijd gemakkelijk om je intuïtie te onderscheiden van ego-drijfveren. Hoe kun je weten dat je de goede keuzen maakt? Kun je een zuivere weg gaan zonder jezelf en anderen tekort te doen? Of is dit streven een zuivere weg te gaan een fata morgana in dit leven?
(Kreta,
mei 2006) ‘Zoekt en gij zult vinden’Wat zoeken we eigenlijk en waar moeten we zoeken om het doel van onze zoektocht te vinden? We zoeken allemaal ‘geluk’, maar over wat daar onder verstaan wordt verschillen we kennelijk nogal van opvatting. Gelukzoekers zijn we allemaal. Uiteindelijk zijn we op zoek naar onze essentie, wat dat ook moge zijn.
Is het doel van onze zoektocht dan te vinden in geschriften en theorieën, in overgeleverde tradities en nieuwe spirituele ontdekkingen? Anderen kunnen ons zeker spirituele inzichten aanreiken die ons verder kunnen helpen. Zo kunnen psychologen ons inzicht geven in de werking van onze psyche. Freud laat ons zien hoe ons handelen voor een belangrijk deel door onbewuste factoren wordt beïnvloed. Jung heeft ons inzicht gegeven in de schatkamer van symbolen die hij het collectief onbewuste heeft genoemd. Het behaviorisme leert ons hoe we geconditioneerd zijn door opvoeding en omstandigheden. Fritz Perls wijst ons, net als de Boeddhistische psychologie overigens, op het belang van het gewaar-zijn van wat er hier-en-nu gebeurt. Verder opent Perls ons er de ogen voor dat we zelf verantwoordelijk zijn voor onze gevoelens en emoties, ook als we die verdrongen hebben. Het enneagram is een prachtig instrument dat ons bewust maken van de ego-patronen waar we in gevangen zijn. Door middel van ‘focussen’ kun je je beter bewust worden van gevoelens die je dwars zitten, zodat er een vorm van opluchting bereikt kan worden die bevrijdend werkt. Voice dialogue toont ons hoe verschillende subpersonen in ons werkzaam zijn, zodat we inzicht krijgen in onze vaak tegenstrijdige neigingen. Louise Hay vertelt ons hoe je zelf een bijdrage kan leveren aan ‘healing’ van je leven. De inzichten van James Redfield tonen ons dat er meer dimensies in het leven op aarde zijn dan we op het eerste gezicht zouden denken. Ken Wilber legt ons het belang van het onbegrensde NU uit, het inzicht in het tijdloze heden, het onbegrensd ogenblik, waar geen begin en geen einde is. De tarot kan ons helpen om vanuit een ander, vaak verrassend perspectief de gestelde levensvragen te bekijken.
Het Boeddhisme leert ons technieken om ons bewust te worden van het hier-en-nu; meditatie is een manier om steeds opnieuw onszelf te beproeven en om irrelevante concepten en verstarde opvattingen af te breken. Een centrale vraag zou kunnen zijn: wat is de rode draad in je leven? Welk patroon keert steeds terug? Het antwoord op die vraag leidt ons naar ons levensthema, de opgave waarvoor je op aarde bent gekomen.
Jules Lefebvre, De Waarheid, Salon 1870, olieverf op doek, 26,5 x 112 cm., collectie Musée d'Orsay, Parijs ...We zijn allemaal op zoek...
De mystieke filosofie van de Indiase Soefi-leraar Hazrat Inayat Khan (1882-1927) laat alle godsdiensten in hun waarde en laat de eenheid van religieuze idealen zien. De essentie daarvan is te vinden in onderstaande gedichten, die zijn geïnspireerd door de Perzische soefi-dichter Jelaluddin Rumi.
Zacht
liep ik over de aarde, Morgen
is geheel zwart misschien, (Het gedicht 'Tholen' uit de bundel Zielsvrienden van Max Niematz) |
